พยัญชนะสะกดถึงแม้ว่าพยัญชนะไทยมี 44 รูป 21 เสียงในกรณีของพยัญชนะต้น แต่ในกรณีพยัญชนะสะกดแตกต่างออกไป สำหรับเสียงสะกดมีเพียง 8 เสียง และรวมทั้งไม่มีเสียงด้วย เรียกว่า มาตรา เสียงพยัญชนะก้องเมื่ออยู่ในตำแหน่งตัวสะกด ความก้องจะหายไป ในบรรดาพยัญชนะไทย นอกจาก ฃ และ ฅ ที่เลิกใช้แล้ว ยังมีพยัญชนะอีก 6 ตัวที่ใช้เป็นตัวสะกดไม่ได้คือ ฉ ผ ฝ ห อ ฮ ดังนั้นมันจึงเหลือเพียง 36 ตัวตามตาราง ล่างสุดอักษรโรมันตามราชบัณฑิตติญสถานนะครับ | ริมฝีปาก
ทั้งสอง | ริมฝีปากล่าง
-ฟันบน | ปุ่มเหงือก | หลังปุ่มเหงือก | เพดานแข็ง | เพดานอ่อน | เส้นเสียง | เสียงนาสิก | | [m]
ม m | | | [n]
ญ,ณ,น,ร,ล,ฬ n | | | | [ŋ]
ง ng | | เสียงกัก | [p]
บ,ป,พ,ฟ,ภ p | | | [t]
จ,ช,ซ,ฌ,ฎ,ฏ,ฐ,ฑ,ฒ,
ด,ต,ถ,ท,ธ,ศ,ษ,ส t | | | | [k]
ก,ข,ค,ฆ k | | [ʔ]
* - | เสียงเสียดแทรก | | | | | | | | เสียงผสมเสียดแทรก | | | | | | | | เสียงรัวลิ้น | | | | | | | | เสียงเปิด | | | | | [j]
ย i(y) | | [w]
ว o(w) | | เสียงข้างลิ้น | | | | | | | | * เสียงกัก เส้นเสียง จะปรากฏเฉพาะหลังสระเสียงสั้นเมื่อไม่มีพยัญชนะสะกด |